İntifada bir başkaldırı, bir özgürlük çığlığı, bir kıyamdır.
Dilimizde “ayaklanma” anlamına gelen ve arapça bir kelime olan ”intifada”, Filistin’de 1987 ve 2000 yıllarında olmak üzere iki kez yaşanmıştır. İşgalci İsrail’e, şimdiye kadar sürdürdüğü işgalini, zorbalığını, zulmünü artık daha fazla sürdürmesinin mümkün olmadığının en açık, en yalın ifadesiyle ilanıdır. İşte filistinli gençler bu ilanı Filistin sokaklarında yaktıkları ateşler ve işgalci İsrail askerlerine savurdukları taşlarla 1987 yılı aralık ayından itibaren tüm dünyaya duyurmuşlardır.
1987 Yılından Bugüne İntifadalar
BİRİNCİ İNTİFADA (1987-1993)
İsrail'in Filistin topraklarını ele geçirme girişimlerine karşı, 1987 yılı aralık ayında başlayıp, 1993 yılında Oslo Anlaşmasının imzalanmasına kadar süren filistinlilerin ayaklanmasıdır.
Filistinlilerin 1. İntifadası 9 Aralık 1987’de Cebaliye mülteci kampında başlamıştır.
Birinci İntifada'nın sebepleri özetle;
İsrail'in baskıları, Filistinlilerin İsrail askerlerince hukuk dışı yollarla öldürülmeleri, toplu tutuklamalar, filistinli halkın evlerinin yıkılması, direnen filistinlilerin topraklarından sürgün edilmlerine duyulan tepkilerdir.
Birinci İntifada'yı Ateşleyen Olay
İsrail ordusuna ait bir aracın dört filistinliye çarpıp öldürmesi, ayaklanmayı ateşledi. Aracın dört filistinliye kasıtlı çarptığı söylentisi hızlı bir şekilde Gazze’de, Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’te yayıldı.
İntifada süresince Filistin halkının gerçekleştirdiği eylemler
- Genel grev,
- Gazze ve Batı Şeria’daki İsrailli kurumları boykot,
- Ordu emirlerine karşı sivil itaatsizlik,
- İsrail yerleşkelerinde çalışmamak,
- İsrail ürünlerini satın almamak,
- Vergi ödememek,
- Filistinlilerin araçlarını, İsrail ehliyetleriyle kullanmayı reddetmek,
- Duvarlara ve yerlere grafitiler yapmak,
- Sokaklara barikatlar kurmak,
- Filistin sınırları içindeki İsrail’e ait askeri binalara taş ve molotof kokteyli atmak.
Birinci İntifada’da Filistinli çocukların İsrail’in tam teçhizatlı silahlı askerlerine ve tanklarına karşı sapanla taş atmaları “Hz. Davut’un Calut’u sapan taşıyla öldürmesi”ni simgelemesi nedeniyle bütün dünyada ilgi uyandırdı. Filistinlilerin, imkansız olarak görünen şeylerin bile Allah’ın dilemesiyle olacağına olan inançları, dünya müslümanlarını ve vicdan sahibi diğer kesimleri, 1. İntifada sürecinde Filistin halkının yanında olmalarını sağlamıştır.
1.intifada’da yaklaşık 1300 filistinli İsrail askerlerince şehit edilmiş, 120 binden fazla filistinli yaralanmış, 2000’den fazla filistinlinin de evleri intifadaya karıştıkları, İsrail askerlerine karşı silahlı saldırı yaptıkları gerekçesiyle yıkılmıştır.
Birinci İntifada'nın Sonuçları
- İntifada, Filistinlilerin Madrid Konferansı ve Oslo Görüşmelerine katılmalarını sağladı.
- İntifada, Filistin sorununa uluslararası farkındalık sağladı.
- Filistinliler, İsrail-Filistin sorununda ilk defa iki taraf olduğunu dünya kamuoyuna gösterdi.
İntifada, Yaser Arafat ve taraftarlarına özgüven verdi ve politik programlarını yumuşatmalarına yol açtı. 1988/Kasım ayında Arafat, Filistin Milli Konseyi’nde tarihi “İsrail’in meşruiyetini tanıma kararı”yla ilgili çoğunluğun oyunu aldı. 1947 yılından itibaren Birleşmiş Milletler’in sunduğu çözüm önerilerinin tamamını tanıdı ve iki devletli çözümü desteklediğini belirtti.
İKİNCİ İNTİFADA (2000-2005)
El Aksa İntifadası olarak da bilinen Filistin'in İsrail'e karşı ikinci isyanıdır.
2000 yılı eylül ayının sonlarında başlayıp, 2005 yılında biten, israilliler ve filistinliler arasındaki şiddetin arttığı, ikinci filistinli ayaklanmasıdır. Ayrıca, 2. İntifada, Oslo Savaşı olarak da bilinir.
İkinci İntifada'nın Baş Aktörü: Ariel Şaron
İsrail-Filistin barış süreci ağır aksak devam ederken, İsrail’in muhalefetteki Likud Partisi’nin lideri, eski savunma bakanı ve Lübnan’da 1982 yılında meydana gelen Sabra ve Şatilla mülteci kamplarındaki katliamın askerî sorumlusu olan Ariel Şaron, 28 Eylül 2000 tarihinde, tamamı robokop kıyafetli 1000 İsrail askerinin koruması altında, Kudüs’teki Harem-i Şerif’e bir ziyarette bulundu. Şaron, ziyaretinin sebebini “bir yahudi ve israilli olarak museviliğin kutsal mekanlarını ziyaret etme hakkını kullanmak” olarak açıklarken, birçok kişi tarafından bu davranış, Camp David görüşmelerinde filistinlilere verileceği duyulan haklar nedeniyle görüşmeleri baltalama planının bir parçası ve İsrail’de 2001 yılında yapılacak seçimler öncesinde barış karşıtı israillilere dönük popülist bir yatırım olarak yorumlanmıştı.
FİLİSTİNLİ BABA ve OĞLUNUN VURULMASI
Çatışmaların üçüncü gününde, iki ateş arasında kalan Filistinli silahsız baba Cemal ed-Durre ve oğlu Muhammed ed-Durre'nin kendilerini ateşten korumaya çalışırken İsrail askerlerinin doğrudan ateşine maruz kalmaları ve yaralanan babasının tüm çabasına rağmen 12 yaşındaki oğlu Muhammed ed-Durre'nin TV kameralarının önünde öldürülmesi yıllarca sürecek olan ikinci intifadanın, diğer ismiyle El-Aksa intifadasının başlangıcını oluşturdu. Hamas sözcüsü Fevzi Berhum yazılı açıklamasında, "Batı Şeria'daki halkımızı, Gazze'de hakiki ve fiili bir zafer elde edilmesi için kitlesel bir intifadaya ve İsrail düşmanıyla her türlü çarpışmaya çağırıyoruz" ifadesini kullandı.
2005 yılının Filistin ve İsrail resmi rakamlarına göre, 2. İntifada'da 4. 412 filistinli şehit oldu, 48 binden fazla kişi de yaralandı. İsrail'in kaybı ise 1069 ölü, 4.500 de yaralıydı.
KAYNAK
- yenisafak.com/intifada-intifada
- http://www.islamdusuncesi.net/intifada-kurtulus-cagrisi-