Via Dolorosa; ‘Çile Yolu’,‘Acı Yolu’,‘Elemli Yol’ anlamına gelmektedir.
Hristiyan inanışına göre Via Dolorosa; Hz. İsa (as)’nın ölüm cezasına çarptırılması üzerine, haçı sırtında taşıyarak çarmıha gerilinceye kadar Kudüs şehri içerisinde izlediği güzergaha verilen isimdir.
Via Dolorosa’nın Sınırları
Via Dolorosa’nın başlangıç noktası, günümüzde Kudüs’ün sur kapılarından biri olan Aslanlı Kapı’nın önündeki müslümanlara ait El-Ömeriyye İlkokulu’nun önünde bulunan Antonia Kalesi’dir. Burası, Pontus Pilatus’un Hz. İsa hakkında ölüm fermanını verdiği valilik binasıdır. Via Dolorosa’nın son durağı ise günümüzde hristiyanlar’ın en kutsal mabedi olarak görülen Kıyamet Kilisesi’nin bulunduğu Golgota Tepesi’dir.(1)
Mescid-i Aksa ve Via Dolorosa'ya yukarıdan bakış
Via Dolorosa’nın Durakları ve Hristiyanların Haccı
Hristiyan hacılar için bu "Çile Yolu"nu kat etmek, her bir durakta bir müddet durup İncil'den ilgili pasajları okumak ve İsa Mesih'in çektiği ıstırabı hissetmeye çalışmak çok önemli bir hac ibadeti ritüelidir. Bu ritüele 300’lü yıllarda başlanılmış olup, ilk 8 durak 14.yüzyılda belirlenmiş ve 19. yüzyılda da son şeklini almıştır. Via Dolorosa güzergahı ve durakları, tarihi ve arkeolojik veriler yerine İncil metinlerine ve yüzyıllar içinde oluşan sözlü geleneğe dayanır. Bazı hristiyan hacılar ise, Hz. İsa'nın çekmiş olduğu bu elemi kendi bedenlerinde hissetmek için, söz konusu 14 aşamalı Çile Yolu’nu sırtlarında haç taşıyarak tamamlarlar. 14 aşamalı Çile Yolu güzergâhının son beş durağı, Kıyamet Kilisesi'nin içerinde yer almaktadır.
Via Dolorosa Durakları
Via Dolorosa
- İsa (as) ölüme mahkum ediliyor
Canım ölüm derecesinde kederli. Burada kalın ve uyanık durun." (Markos, 14,34)
Mesih İsa ağır haçı Ferisilerin ve toplanan halkın alaylı bakışları ve hakaret dolu bağırmaları arasında yaralı omuzlarına alır.
- Haçı omzuna alıyor
"Baba, Senin isteğine uygunsa, bu kâseyi benden uzaklaştır. Yine de benim değil, Senin isteğin olsun." (Luka 22, 41)
Mesih İsa Pilatus'un önünde elleri bağlı olarak durmaktadır. Kendisini suçlayanlar kinle: "Çarmıha! Çarmıha!" diye bağırmaktadırlar. Pilatus vicdanını dinlemeyerek Mesih İsa'yı ölüme mahkûm eder. Mesih İsa bu haksız kararı sükunetle dinler.
- İlk kez düşüyor
"Rabbim, Seni çağırıyorum: Koş yardımıma! Kulak ver sesime, sana seslendiğimde." (Mezmur 141,1)
Haç çok ağırdır. Kurtarıcımız bir taşa takılır ve düşer. Bunun üzerine ona kötü davranırlar. Fakat Mesih İsa kalkar, haçını taşır ve acılar içinde yoluna devam eder.
- Annesi ile karşılaşıyor
"Annesi Meryem bütün bu olup bitenleri yüreğinde saklıyordu." (Luka 2, 51)
Meryem Ana Oğlu'nu görmek için bir sokak köşesinde beklemektedir; çünkü bu ıstıraplı anında Oğlu'nun acılarını paylaşmak istiyor.
- Kirene’li Aziz Simon haçın taşınmasına yardım ediyor
"Ya Rab, merhametin sayesinde kurtar beni." (Mezmur 6, 5)
Düşmanlar Mesih İsa'nın yolda ölmesinden korkarak, oradan geçmekte olan Kirene'li Simon'u İsa'ya yardım etmesi için zorladılar.
- Azize Veronica tarafından yüzündeki ter mendille siliniyor
"Yüzümü ara" dedin. Kalbim sana diyor: "Gerçekten aradığım, ey Rab, Senin yüzündür." (Mezmur 27,8)
Mesih İsa sıcak güneşin altında ilerlemektedir. Yüzü kan ve ter içindedir. Bu sırada Veronika adında bir kadın kalabalığın arasından sıyrılıp Mesih İsa'nın terini siler.
- İkinci kez düşüyor
"Selametimiz için olan ceza, O'nun üzerine indi ve O'nun bereleriyle biz şifa bulduk." (Yeşaya 53,5)
Kurtarıcımızın kuvveti gittikçe azalmakta ve acıları artmaktadır. Bu sırada öncekinden daha fena bir şekilde düşer ve güçlükle kalkar.
- Kudüslü kadınları teselli ediyor
"Ne mutlu ruhta yoksul olanlara: Göklerin Egemenliği onlarındır. " (Matta 5,3)
Mesih İsa'yı götüren kafileyi, ağlayan kadınlar takip etmektedir. Mesih İsa bu kadınlara dönerek: "Benim için değil, çocuklarınız ve kendiniz için ağlayın." demekle onlara günahlardan pişman olmaları ve Allah'ın yargısından korkmaları gerektiğini hatırlatıyor.
- Üçüncü kez düşüyor
"Senin karşında günahlarımız çoğaldı; suçlarımız bize karşı tanıklık ediyorlar." (İşaya 59,12)
Kalabalık ıstırap tepesine yaklaşmaktadır. Bitkin halde bulunan Mesih İsa üçüncü kez düşer ve son kuvvetini harcayarak tekrar kalkar.
- Elbiseleri soyuluyor
"Düşmanlarım beni gözetliyorlar; giysilerim için kura çekiyorlar." (Mezmur 12,18) .
Kurtarıcımız Mesih İsa nihayet hükmün infaz edileceği yere varmıştır. Yaralarına yapışan elbiseleri üzerinden çıkarılırken, yaralar yeniden kanamağa başlar ve ıstırabı artar.
- Çarmıha geriliyor
"İyi bakın da görün, başıma getirilen dert gibi, bir dert var mı?" (Ağıtlar 1,12)
Cellâtlar Kurtarıcımızı ellerinden ve ayaklarından haça çivilerler. Mesih İsa bu sırada sözle anlatılamayacak kadar çok acı çeker.
- Çarmıhta ruhunu teslim ediyor
"Canını benim uğruma yitiren, onu kurtaracaktır." (Matta 16,25)
Kurtarıcımız Mesih İsa haçta asılı iken cellâtlarını affeder; yanındaki katile cenneti vaadeder; Yuhanna'ya da annesini emanet eder ve saat üçte yüksek sesle: "Her şey tamamlandı". Dedikten sonra ruhunu teslim eder.
- Çarmıhtan indiriliyor
"Hiç kimsede, insanın, dostları uğruna canını vermesinden daha büyük bir sevgi yoktur." (Yuhanna 15,13)
Mesih İsa artık ıstırap çekmemektedir. Vücudu çarmıhtan alınıp Annesinin kollarına bırakılır. Oğlu'nu bu kadar seven bir anne için kanlı yaralar içindeki o vücudu seyretmek ne büyük bir acı!
- Naaşı geçici kabre konuyor
"Bedenim güven içindedir, çünkü Sen ruhumu ölüler diyarında bırakmazsın." (Mezmur 16, 9-10)
Kurtarıcımızın yaralı vücudu kayalara oyulmuş bir mezara konulur. Etrafı hüzün verici bir sükûnet kaplamıştır. Bu sükûnet onun ölüme karşı zaferini HABER vermektedir; gerçekten pek yakında Mesih İsa dirilecektir.
(Sent Antuan Bazilikası tarafından yapılan Hac Yolu bildirisinden direkt alıntılanmıştır)(2)
KAYNAKÇA
- İsmail Taşpınar, Hristiyanların Vazgeçilmez Şehri: Kudüs, Lacivert, Haziran 2017
- http://www.sentantuan.com/kilisemiz/hac-yolu/
