İskoçya’nın East Lothian bölgesinde 1848 yılında doğan Arthur J. Balfour, 1930 yılında İngiltere-Surrey’de öldü.
Lise öğrenimini, İngilizlerin en elit ailelerinin çocuklarını kabul eden ve 1441 yılında kurulan Eton Kolejinde tamamladı. Ardından, Cambridge Ünivesitesinde insan bilimleri - tinsel bilimler (moral sciences) olarak da adlandırılan felsefe, din, tarih, filoloji, sanat vb. konularıyla ilgilenen alanda eğitim aldı. Felsefe ve siyasal bilimler ile ilgilendi ve dini inançların kaynağına inmeye gayret etti. Dine karşı duyulan kuşkunun, bilime karşı duyulan kuşkudan fazla olmaması gerekliliğini savundu ve felsefe alanında eserler verdi.
Üç farklı dönemde toplam 13 yıl İngiltere başbakanlığı yapan ve aynı zamanda öz amcası olan Robert Gascoine-Cecil, Salisbury’nin yönlendirmesiyle, 1874 yılında Avam Kamarası’na Muhafazakar Parti’den girdi.. Sırasıyla, birinci ve ikinci Salsbury hükümetlerinde Yerel Yönetimler Başkanı, İskoçya Bakanı ve İrlanda Bakanı olarak çalıştı. İrlanda’nın bağımsızlığına şiddetle karşı çıkması ve İrlanda’da çıkan ayaklanmaların bastırılmasında etkin rol oynaması, ceza kanunun tavizsiz ve sert şekilde uygulamasından dolayı İrlandalılar kendisine “Kanlı Balfour” adını vermiştir.
1895 yılında tekrar iktidara gelen Lord Salibury’nin sağlığının kötüleşmesi sonrasında, Balfour hükümette daha aktif oldu ve 1902 yılında Salisbury’nin emekli olmasıyla başbakan oldu.
Parti içerisinde serbest ticaret konusundaki anlaşmazlıklardan ötürü 1905 yılında başbakanlık görevinden istifa etti. 1906 yılında ise yapılan genel seçimleri Muhafazakar Parti, Liberal Parti’ye karşı ezici bir şekilde kaybetti. Balfour, 1911 yılına kadar parti başkanlığı görevini yürüttü. Daha sonra 1916 yılında Lloyd George’un başbakanlığında kurulan hükümette dış işleri bakanı oldu. Takip eden yıllarda ise iki kez devlet danışma meclisi başkanı olarak görev yaptı ve 1920 yılında da Milletler Cemiyeti’nin (şimdiki Birleşmiş Milletlerin ilk hali) ilk toplantısında İngiltere temsilcisi olarak bulundu.
Kendi adıyla anılan Balfour Bildirgesi’ni, 2 Kasım 1917 tarihinde İngiltere dışişleri bakanı olarak hükümetin verdiği yetkiyle yayınladı. Bu bildiri ile İngiltere, yahudilere Filistin’de bir yurt verilmesini desteklediğini açıklamış ve siyonizm, İngiltere tarafından resmen benimsenmiş oldu (1).
Wikidepedia'dan alınmıştır.
Bu deklarasyon esasında, I. Dünya Savaşı’nın üçüncü yılında Balfour tarafından siyonist hareketin önde gelen temsilcilerinden olan Rothschild'e İngiltere dışişleri bakanı sıfatıyla yazılmış bir mektup olup, Filistin topraklarında yahudilere bir vatan vaad etmektedir. Balfour Deklarasyonu, İsrail devletinin kurulmasına giden sürecin en önemli kilometre taşlarından birisi olmuştur.
Rotschild’e yazılan ve Balfour Bildirgesi olarak da bilinen mektup şu şekildedir;
“Saygıdeğer Lord Rotschild, Majestelerinin Hükümeti adına kabineye sunulan ve kabul edilen Yahudi Siyonist isteklerini sempati ile karşılayan müteakip deklarasyonu iletmekten memnuniyet duyarım.
Majestelerinin Hükümeti, Filistin'de Museviler için bir milli yurt kurulmasını uygun karşılamaktadır ve bu hedefin gerçekleştirilmesini kolaylaştırmak için elinden geleni yapacaktır. Filistin'deki mevcut Musevi olmayan toplumların sivil ve dini hakları ile başka ülkelerde yaşayan Musevilerin sahip oldukları hak ve politik statülerine zarar verecek hiçbir şeyin yapılmayacağı açıkça anlaşılmalıdır
Bu deklarasyonu Siyonist Federasyonu'nun bilgisine sunmanızdan memnuniyet duyacağım.”
Wikipedia'dan alınmıştır 2
Balfour Deklerasyonu’nunun yayınlanması ve ardından I. Dünya Savaşı’nın da sona ermesiyle, İngiliz mandasında bulunan Filistin topraklarına 1920 ve 1940 yılları arasında, yahudi göçü artmıştır.Nazilerin yahudilere uyguladığı soykırım yahudi göçüne giderek hız kazandırmıştır.
Ardından, 1948 yılında İsrail devleti kuruldu. İsrail devletinin resmen kurulması, Filistinlilerin yaşadıkları yerlerinden zorla sürülmelerine neden olduğundan, Filistinliler tarafından İsrail devletinin resmi kuruluş gününe Nekbe (Büyük Felaket) denilmektedir. Filistin topraklarının yahudileştirilme sürecinin tarihteki en önemli aktörü olan İngiltere’nin, manda yönetimini bölgeden çekmesi ve İsrail devletinin kurulması sonrasında 1948-1960 yıllarında daha yoğun olmak üzere günümüzde dahi Filistin topraklarına yahudi göçü devam etmektedir. (2).
Referanslar
1 http://sosyolojisi.com /. Retrieved from http://sosyolojisi.com/arthur-balfour-kimdir-hayati-kitaplari-donemi-hakkinda-bilgi/47936.html/
2 Fırat, E. https://www.aa.com.tr/. Retrieved from https://www.aa.com.tr/tr/dunya/filistinde-isgalin-yolunu-acan-balfour-deklarasyonu-100-yasinda/954461.
